Trong suốt những năm qua, TCMN luôn là nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Theo báo cáo của VIETCRAFT, sản phẩm TCMN không chỉ nổi bật nhờ chất lượng mà còn bởi giá trị gia tăng cao, gấp 5-10 lần so với ngành khai thác. Tại Hà Nội, các sản phẩm TCMN phong phú như gốm sứ, thêu ren, sơn mài, mây tre đan... đã chinh phục nhiều thị trường khó tính. Các sản phẩm này không chỉ là vật dụng tiêu dùng mà còn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, từ đó thu hút sự quan tâm lớn từ khách hàng quốc tế.
Trong bối cảnh hội nhập và phát triển kinh tế quốc tế, Hà Nội đã đề ra mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu từ 5,1% đến 5,5% mỗi năm trong giai đoạn 2026-2030. Mục tiêu này không chỉ nhằm mở rộng thị trường mà còn nâng tỷ trọng xuất khẩu TCMN lên từ 3% đến 5% trong tổng xuất khẩu của thành phố. Để đạt được mục tiêu này, các làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Nội cần không ngừng đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp thủ công mỹ nghệ Hà Nội chiếm lĩnh thị trường quốc tế là chất lượng sản phẩm và sự khéo léo của những người thợ. Những sản phẩm như gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, thêu Quất Động không chỉ nổi bật về mặt thẩm mỹ mà còn có độ bền cao và được chế tác từ nguyên liệu thiên nhiên, thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, giá cả lao động ở Việt Nam thấp nhưng tay nghề cao, năng suất lao động ổn định và khả năng giao hàng đúng hạn là những yếu tố tạo ra lợi thế cạnh tranh rõ rệt so với các quốc gia trong khu vực.
Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và các nền tảng bán lẻ trực tuyến đang giúp các sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội tiếp cận trực tiếp với khách hàng quốc tế. Các doanh nghiệp có thể xuất khẩu sản phẩm mà không cần phải qua các kênh phân phối truyền thống, tiết kiệm chi phí và tăng cường khả năng tiếp cận thị trường.
Ngoài ra, ngành du lịch cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu TCMN. Các làng nghề nổi tiếng ở Hà Nội như Gốm Bát Tràng, Lụa Vạn Phúc, Thêu Quất Động không chỉ thu hút khách du lịch trong nước mà còn là điểm đến yêu thích của khách quốc tế. Điều này tạo cơ hội để các nhà sản xuất giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm ngay tại các điểm du lịch, đồng thời quảng bá thương hiệu sản phẩm đến với du khách toàn cầu.
Để ngành TCMN Hà Nội có thể phát triển mạnh mẽ và bền vững, Chính phủ cần tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ như tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà sản xuất tham gia các hội chợ quốc tế, xúc tiến thương mại và đào tạo nghề. Việc bảo vệ và phát huy các kỹ thuật truyền thống trong sản xuất cũng cần được chú trọng, đồng thời các cơ sở sản xuất cần đầu tư vào công nghệ để cải thiện quy trình và năng suất.
Ngành TCMN Hà Nội có tiềm năng rất lớn để phát triển xuất khẩu, nhưng để thực hiện được mục tiêu tăng trưởng bền vững, các làng nghề cần phải có chiến lược tiếp cận mới, ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất và mở rộng các thị trường xuất khẩu. Những nỗ lực này sẽ giúp ngành TCMN Hà Nội không chỉ phát triển mạnh mẽ trong nước mà còn gia tăng giá trị xuất khẩu, góp phần phát triển kinh tế và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Ngành thủ công mỹ nghệ Hà Nội đang đứng trước những cơ hội lớn, và nếu các làng nghề có thể tận dụng tốt những yếu tố này, họ sẽ không chỉ khẳng định được tên tuổi trong nước mà còn vươn ra thế giới.
Hoài Thanh
